Życiorys Władysława Nowickiego zamieszczony w „Encyklopedii »Solidarności«”

Władysław Nowicki, urodzony 22 czerwca 1913 roku w Warszawie, zmarły 25 lutego 1994 roku tamże. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydziału Prawa (w 1935 roku). W latach 1936–1939 urzędnik w Departamencie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. 1 stycznia 1938 roku ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy w Grudziądzu, w stopniu podporucznika. W 1939 roku uczestnik Kampanii Wrześniowej w Szóstym Pułku Strzelców Konnych imienia Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego. 19 września ciężko ranny. Następnie żołnierz Służby Zwycięstwa Polski, Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej (pseudonim „Stefan”). Działacz struktur Delegatury Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj w Warszawie. W latach 1943–1944 dowódca drużyny Kedywu Armii Krajowej. W sierpniu 1944 roku uczestnik Powstania Warszawskiego. W latach 1945–1946 wiceprezes Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa Pracy w Lublinie. Od 1946 roku w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”. Komendant Obwodu Lubelskiego. Od listopada 1946 roku Inspektor „Wolności i Niezawisłości” w Lublinie. 22 marca 1947 roku ujawnił się w Warszawie. Podjął próbę ucieczki na Zachód. 16 września 1947 roku aresztowany. 15 listopada 1948 roku skazany (między innymi z majorem Hieronimem Dekutowskim „Zaporą”, kapitanem Stanisławem Łukasikiem „Rysiem”, porucznikiem Jerzym Miatkowskim „Zawadą”), wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, na karę śmierci. Dzięki interwencji spowinowaconej z rodziną Nowickich Aldony Dzierżyńskiej, siostry Feliksa Dzierżyńskiego, zamienioną na dożywocie. Więziony w Areszcie Śledczym Warszawa–Mokotów. Następnie w Zakładach Karnych w Rawiczu, Wronkach i Strzelcach Opolskich. 1 grudnia 1956 roku zwolniony. W 1957 roku zrehabilitowany. Od 1959 roku adwokat. Od 1961 roku członek warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W latach sześćdziesiątych obrońca w procesach rehabilitacyjnych żołnierzy Armii Krajowej i „Wolności i Niezawisłości” oraz w procesach politycznych, między innymi Niny Karsov i Janusza Szpotańskiego. W 1969 roku pozbawiony czasowo prawa wykonywania zawodu. Na prośbę prymasa Stefana Wyszyńskiego, doradca prawny Episkopatu Polski. W 1971 roku obrońca w procesie członków konspiracyjnej organizacji „Ruch”. W grudniu 1975 roku sygnatariusz „Listu 59 do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeciw planowanym zmianom w Konstytucji”. Od 1977 roku współpracownik Biura Interwencyjnego Komitetu Obrony Robotników, Komitetu Samoobrony Społecznej Komitetu Obrony Robotników. W 1980 roku współtwórca dokumentu „Raport Madrycki. O przestrzeganiu praw człowieka i obywatela w Polsce”. W sierpniu 1980 roku w Stoczni Gdańskiej imienia Lenina (przyjechał z Wiesławem Chrzanowskim i Stefanem Kurowskim). We wrześniu współautor statutu „Solidarności”. Członek ogólnopolskiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej, następnie Komisji Krajowej. Ekspert Krajowej Komisji Porozumiewawczej, następnie Komisji Krajowej. W latach 1981–1985 członek Naczelnej Rady Adwokackiej. Po 13 grudnia 1981 roku, w Prymasowskiej Radzie Społecznej. Obrońca w procesach przywódców Konfederacji Polski Niepodległej, byłych działaczy Komitetu Samoobrony Społecznej Komitetu Obrony Robotników, działaczy podziemia, między innymi Radia „Solidarność”, Międzyzakładowego Robotniczego Komitetu „Solidarności”. Od maja 1983 roku pełnomocnik (z adwokatem Maciejem Bednarkiewiczem) Barbary Sadowskiej – matki zamordowanego Grzegorza Przemyka. W 1983 roku zmuszony do przejścia na emeryturę, po ukończeniu siedemdziesiątego roku życia. W lutym 1984 roku autor „Listu otwartego do generała Wojciecha Jaruzelskiego”, w którym protestował przeciw bezprawiu Służby Bezpieczeństwa. 1 marca wszczęto przeciw niemu postępowanie karne, pod zarzutem poniżania naczelnych organów władzy państwowej, umorzone na mocy amnestii. Od 1986 roku członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim. Na forum domagał się wyjaśnienia zbrodni N.K.W.D. na polskich jeńcach w Katyniu i w innych miejscach. W maju 1988 roku doradca Lecha Wałęsy podczas strajku w Stoczni Gdańskiej. W 1989 roku uczestnik obrad plenarnych Okrągłego Stołu oraz zespołu do spraw reform politycznych po stronie koalicyjno–rządowej. Współpracownik Grupy Roboczej Komisji Krajowej. Kandydat niezależny w wyborach do Sejmu. W latach 1989–1994 członek Samorządu Adwokackiego. W lutym 1989 roku reaktywował rozwiązane w 1950 roku Stronnictwo Pracy. Do 1990 roku prezes Zarządu Tymczasowego. W latach 1990–1992 prezes Zarządu Głównego Chrześcijańsko–Demokratycznego Stronnictwa Pracy. W latach 1992–1994 sędzia Trybunału Stanu. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (w 2006 roku). Od 4 września 1959 roku do 1989 roku rozpracowywany przez Departament Trzeci Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania/Kwestionariusz Ewidencyjny kryptonim „Stefan”.

Autorzy: Adam Borowski, Mirosława Łątkowska