Ściśle tajne. Wykaz przestępstw popełnionych przez bandę Brońskiego „Uskoka”. Broński Zdzisław ps. „Uskok”, w roku 1944, na terenie powiatu lubartowskiego, zorganizował bandę, około 120 ludzi, z różnych elementów bandyckich, operującą na terenie gmin Ludwin, Łęczna, Spiczyn, Serniki. Sztab bandy mieścił się w Ludwinie. Banda ta uzbrojona była w około osiem ręcznych karabinów maszynowych. Reszta w automaty, karabiny, pistolety. Umundurowani różnie. Dokonali szeregu napadów terrorystycznych i rabunkowych: 1) 29 października 1944 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na posterunek Milicji Obywatelskiej w Ludwinie, gdzie zamordowała sześciu milicjantów: Stępnia Józefa, komendanta posterunku, Piaseckiego Włodzimierza, Białkowskiego Henryka, Bieleckiego Jana, Zdunka Mariana, Maksymiuka Włodzimierza, oraz zabrała wszystką broń, jaką posterunek posiadał. 2) 16 listopada 1944 roku banda „Uskoka”, we wsi Zezulin, gmina Ludwin, zamordowała pracownika Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lubartowie, Marzetę Mieczysława, i Piekarza Stanisława, komendanta posterunku Milicji Obywatelskiej w Łęcznej. 3) 18 grudnia 1944 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na gorzelnię Stara, gdzie zrabowała 650 litrów spirytusu. 4) 5 stycznia 1945 roku banda „Uskoka”, w lesie Kocia Góra, gmina Ludwin, zamordowała porucznika Ławnika Alfreda i Monciarza Stanisława. 5) 16 stycznia 1945 roku banda „Uskoka” zamordowała milicjantów z posterunku w Ludwinie: Smyka Stanisława, Wolińskiego Edwarda, Szaremetę Piotra. 6) 16 lutego 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na posterunek Milicji Obywatelskiej w Ludwinie, gdzie zdemolowała urządzenie posterunku, zniszczyła akta i dokumenty. Podczas tego napadu zostało zabitych czterech bandytów. Jeden milicjant został ranny. 7) 12 marca 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na majątek Podzamcze, gmina Ludwin, gdzie zrabowała 13742 złote, sześć jałówek, osiem koni, dziesięć zaprzęgów, czworo sani, osiem owiec, szesnaście metrów żyta, trzy metry owsa, trzy metry pszenicy. 8) 14 marca 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi Uciekajka, gmina Ludwin, zamordowała dziewięć osób, w tym ośmiu mężczyzn i jedną kobietę. 9) 11 kwietnia 1945 roku banda „Uskoka” napadła znienacka na dwóch milicjantów i dziesięciu żołnierzy, których rozbroiła, uprowadziła do lasu i tam wymordowała, w gminie Ludwin, we wsi Grądy. 10) 18 kwietnia 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na sołtysa wsi Wólka, gmina Ludwin, i zrabowała różne rzeczy oraz gotówkę. 11) 16 kwietnia 1945 roku banda „Uskoka” zamordowała byłego milicjanta z posterunku Milicji Obywatelskiej w Łęcznej, Kiereta Józefa. 12) 21 kwietnia 1945 roku banda „Uskoka” uprowadziła z zebrania, które odbywało się we wsi Brzostówka, gmina Serniki, dwóch członków Polskiej Partii Robotniczej, Szalasta Stanisława i Szalasta Antoniego, których zamordowała. 13) 25 kwietnia 1945 roku banda „Uskoka” napadła na posterunek Milicji Obywatelskiej w Sernikach, gdzie rozbroiła dwóch milicjantów. 14) 21 kwietnia 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi Ludwików Górny, gmina Spiczyn, zamordowała Bernarda Pawła, członka Polskiej Partii Robotniczej. 15) 16 kwietnia 1945 roku banda „Uskoka” zrabowała 500 litrów spirytusu, trzy konie z uprzężą i wozem, z majątku Jawidz, gmina Spiczyn. 16) 3 maja 1945 roku banda „Uskoka”, w liczbie dziesięciu ludzi, zrabowała z gorzelni Jawidz, gmina Spiczyn, 250 litrów spirytusu. 17) 8 maja 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na posterunek Milicji Obywatelskiej i Urząd Gminy w Ludwinie, które kompletnie zdemolowała. 18) 10 czerwca 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na zabawę we wsi Spiczyn, gdzie zamordowała starszego sierżanta Żukowskiego Antoniego – komendanta posterunku w Spiczynie, Smyka Bolesława i Sowę Wiktora – milicjantów tegoż posterunku, Kudłę Hieronima i Siepsiaka Wacława – pracowników Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lubartowie, Michonia Jana i Wójtowicza Jana – członków Polskiej Partii Robotniczej, i łącznie ośmiu innych ludzi. 19) 20 maja 1945 roku banda „Uskoka” zrabowała, z majątku Stara Wieś, gmina Ludwin, cztery konie z uprzężą, dwa wozy, 3000 litrów spirytusu. 20) 27 maja 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi Kijany, gmina Spiczyn, zamordowała Kosika Stanisława, mieszkańca tejże wsi, oraz zrabowała dwa kożuchy, dwa ubrania, dwie pary pantofli damskich, dwie główki od maszyny do szycia, 700 złotych gotówki. 21) 27 maja 1945 roku banda „Uskoka” zrabowała jedną parę koni z gorzelni Jawidz, gmina Spiczyn, wystawiając pokwitowanie „Dla Armii Krajowej”, z podpisem „plutonowy podchorąży »Kram«”. 22) 29 maja 1945 roku banda „Uskoka”, z gorzelni Jawidz, gmina Spiczyn, zrabowała 220 litrów spirytusu, wystawiając pokwitowanie z podpisem „Dla Armii Krajowej. »Janusz«, porucznik”. 23) 1 czerwca 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi Rogóźno, gmina Ludwin, zamordowała dwóch funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej. 24) 11 czerwca 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi i gminie Spiczyn, zrabowała 2200 złotych pieniędzy na szkodę Chmielewskiego Stanisława. 25) 11 czerwca 1945 roku banda „Uskoka” zrabowała towary ze spółdzielni „Zorza”, we wsi i gminie Spiczyn, na sumę 9000 złotych, wystawiając pokwitowanie z podpisem „porucznik »Makoszka«”. 26) 15 czerwca 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na posterunek Milicji Obywatelskiej w Łęcznej, gdzie pobiła milicjantów oraz zabrała broń i aparat telefoniczny. 27) 17 czerwca 1945 roku banda „Uskoka”, ze spółdzielni „Jutrzenka”, we wsi Ludwików, gmina Spiczyn, zrabowała 1180 złotych. 28) 2 lipca 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na miasto Łęczna, gdzie zrabowała gospodarzy na sumę 4140 złotych. 29) 19 lipca 1945 roku banda „Uskoka”, dokonując trzykrotnie napadu rabunkowego, zrabowała z gorzelni Stara Wieś 473 litry spirytusu, w gminie Ludwin. 30) 23 lipca 1945 roku banda „Uskoka” zrabowała, na drodze w kolonii Ludwików, gmina Spiczyn, 10314 złotych pieniędzy oraz legitymację służbową Jeziorowi Edwardowi, urzędnikowi Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych. 31) 23 lipca 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi Rogóźno, gmina Ludwin, zrabowała klacz. 32) 1 sierpnia 1945 roku banda „Uskoka”, w liczbie dziesięciu ludzi, zrabowała mieszkańcowi wsi i gminy Ludwin, Misze Bronisławowi, trzy ubrania męskie. 33) 7 sierpnia 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na miasto Łęczna, gdzie zrabowała z magistratu 31298 złotych i maszynę do pisania, ze spółdzielni „Ogniwo” – towary spożywcze, ze spółdzielni rolniczo–handlowej „Rolnik” – zboże. 34) 22 sierpnia 1945 roku banda „Uskoka” zrabowała towary i pieniądze ze spółdzielni we wsi Ludwin, gmina Ludwin. 35) 7 września 1945 roku banda „Uskoka” zrabowała we wsi Stara Wieś dwa konie wraz z wozem. Po rabunku udała się do wsi Grądy, gmina Ludwin. 36) 15 września 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi Wólka Rokicka, gmina Łucka, zamordowała Jurka Jana, funkcjonariusza Milicji Obywatelskiej, który przed kilkoma dniami powrócił ze służby w Lublinie do swej rodziny. Bandytów było dziewięciu. 37) 3 października 1945 roku przez bandę „Uskoka” zamordowani zostali, we wsi Rogóźno, gmina Ludwin, Szpitun Katarzyna, Matros Katarzyna, Matros Eugeniusz – ośmioletni chłopak, którego bandyci zamordowali pałkami. 38) 29 października 1945 roku banda „Uskoka”, we wsi Spiczyn, gmina Spiczyn, dokonała napadu rabunkowego tytoniu, gdzie bandyci uzbrojeni byli w jeden ręczny karabin maszynowy i pepesze. Zrabowali 840 kilogramów tytoniu. 39) 16 października 1945 roku przez bandę „Uskoka”, w kolonii Ludwin, gmina Ludwin, została wymordowana rodzina Nowackiego Stefana. 40) 10 listopada 1945 roku banda „Uskoka”, w sile piętnastu ludzi, uzbrojonych w broń maszynową, dokonała rabunku tytoniu na szkodę Szczuchniaka Józefa, któremu zabrała 75 kilogramów tytoniu, oraz na szkodę Bochińskiego Tomasza, któremu zabrała 70 kilogramów tytoniu – mieszkańców kolonii Kijany, gmina Spiczyn. 41) 15 listopada 1945 roku banda „Uskoka” napadła, we wsi Ludwików, gmina Spiczyn, na spółdzielnię „Jutrzenka”, gdzie zrabowała 270 kilogramów cukru. 42) 15 listopada 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego we wsi Stawek, gmina Spiczyn, gdzie zrabowała 1470 kilogramów tytoniu. Bandyci uzbrojeni byli w jeden ręczny karabin maszynowy i kabeki. Odchodząc, zostawili pokwitowanie z podpisem „Knyza”. 43) 24 listopada 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na gorzelnię Jawidz, gmina Spiczyn, gdzie zrabowała 171 litrów spirytusu. 44) 23 listopada 1945 roku banda „Uskoka” dokonała rabunku tytoniu u wszystkich plantatorów w Wólce Rokickiej, zabierając doszczętnie tytoń, na który wystawiła pokwitowanie z podpisem „Knyza”. 45) 30 listopada 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na gorzelnię Jawidz, gmina Spiczyn, gdzie zrabowała 186 litrów spirytusu. 46) 5 grudnia 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na posterunek Milicji Obywatelskiej w Łęcznej, gdzie zabrała cztery karabiny, dwa automaty, tysiąc sztuk amunicji do pepeszy, dwieście sztuk do kabeka, oraz rozmundurowała wszystkich milicjantów. Bandytów było około czterdziestu. Ubrani po wojskowemu. 47) 9 grudnia 1945 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego we wsi Stoczek, gmina Spiczyn, zabierając – na szkodę 21 gospodarzy – 1445 kilogramów tytoniu. Bandyci uzbrojeni byli w różną broń. Umundurowani po wojskowemu. 48) 10 stycznia 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na spółdzielnię zbożową „Rolnik” w Łęcznej, gdzie zabrała 18000 złotych gotówki. 49) 11 stycznia 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na posterunek w Łęcznej, gdzie podczas starcia pomiędzy milicjantami a bandytami jeden bandyta został ciężko ranny. 50) 27 stycznia 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na gorzelnię Stara Wieś, gdzie rozbroiła dwóch milicjantów i zrabowała 360 litrów spirytusu. Bandytów było około piętnastu, w ubraniach Wojska Polskiego i po cywilnemu. 51) 27 stycznia 1946 roku, przez członków bandy „Uskoka”, został zabity Kłoda Stanisław, zamieszkały w Zawieprzycach, gmina Spiczyn. 52) 25 lutego 1946 roku banda „Uskoka” zamordowała w mieście Łęczna Gryzia Antoniego, pracownika Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lubartowie. 53) 13 lutego 1946 roku banda „Uskoka” uprowadziła sołtysa gromady Wólka Nowa, gmina Ludwin, Przystupa Stanisława, wraz z matką, mieszkańców tejże wsi, których zamordowała. 54) 24 marca 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, we wsi Radzic Stary, gmina Ludwin, którzy byli wysłani na teren gminy Ludwin w sprawie świadczeń rzeczowych, gdzie zostało zabitych trzech żołnierzy i jeden ranny, oraz bandyci zabrali broń. 55) 18 kwietnia 1946 roku banda „Uskoka” uprowadziła sołtysa wsi i gminy Ludwin, Grzębskiego Aleksandra, którego na drodze zamordowała. 56) 17 kwietnia 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na gorzelnię Jawidz, gmina Spiczyn, gdzie zrabowała 130 litrów spirytusu. 57) 15 maja 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na żołnierzy Wojska Polskiego, we wsi Janoszówka, gmina Spiczyn, gdzie bandyci zabili żołnierzy ze służby więziennej, w tym Milę Kazimierza. 58) 25 maja 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na gorzelnię Jawidz, gmina Spiczyn, gdzie zrabowała 163 litry spirytusu i samochód, którym odwieźli spirytus, lecz po odwiezieniu samochód zwrócili z powrotem. 59) 25 maja 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu rabunkowego na spółdzielnię we wsi Brzostoka, gmina Serniki, gdzie zrabowała towar i gospodarzowi pieniądze należące do spółdzielni. Bandyci, z których rozpoznany był Staropiętka „Stańczyk”, uzbrojeni byli w jeden ręczny karabin maszynowy, automaty, pepesze. 60) 6 czerwca 1946 roku banda „Uskoka”, w liczbie dziesięciu ludzi, we wsi i gminie Spiczyn, napadła na dom Kasprzaka Andrzeja, w którym przebywał podporucznik Majcher Stanisław, wraz ze swoją żoną, na urlopie, których bandyci uprowadzili i po pewnym czasie Majchra zamordowali. 61) 19 czerwca 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na placówkę Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej w Charlężu, gdzie zamordowała dziewięć osób, a mianowicie: Trota Mikołaja, Jakubczaka Franciszka, Dudziaka Jana, Dudziaka Czesława, Dudziaka Bolesława, Dudziaka Stanisława, Dudziaka Józefa, Pastusiaka Tadeusza, Oleszka Wojciecha, którym bandyci zabrali broń. Wszyscy pomordowani byli członkami Polskiej Partii Robotniczej. 62) 30 czerwca 1946 roku banda „Uskoka”, we wsi Janoszówka, gmina Spiczyn, wymordowała rodzinę Winiarskich, gdzie po zgwałceniu dwóch córek Winiarskiego, Ireny i Marianny, bandyci spalili zabudowania. Na widok pożaru ludność rzuciła się na ratunek, lecz została powstrzymana przez bandytów. 63) 30 lipca 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na mieszkańca kolonii Jawidz, gmina Spiczyn, Kopańskiego Antoniego, członka Polskiej Partii Robotniczej, którego zamordowała oraz zrabowała mu rower. 64) 15 sierpnia 1946 roku banda „Uskoka”, w sile pięciu ludzi, dokonała napadu na patrol grupy operacyjnej Bezpieczeństwa Publicznego i Wojska Polskiego, gdzie zostali przez bandę zabici Abramiuk Jan, oficer śledczy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, i Bryś Jan, oficer polityczno–wychowawczy Kołobrzeskiego Siódmego Pułku Piechoty w Lublinie, którym bandyci zabrali dwa pistolety typu Walther. 65) 21 sierpnia 1946 roku banda „Uskoka” dokonała napadu na mieszkańca wsi i gminy Spiczyn, Nowickiego Stanisława, któremu bandyci zamordowali syna Czesława, sekretarza gminnego Polskiej Partii Robotniczej, oraz zrabowała gospodarzowi spółdzielni we wsi Spiczyn 9000 złotych, skarbnikowi 9800 złotych, i towaru ze spółdzielni na sumę 50000 złotych. Lubartów, dnia 1 września 1946 roku. Kierownik Sekcji Trzeciej, Radomski. Szef Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, Moniuk.
