W ostatnich dniach toczyła się, przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie, rozprawa przeciw czołowym działaczom „Wolności i Niezawisłości”, organizatorom i dowódcom terrorystyczno–dywersyjnych band, działających na terenie województwa lubelskiego. Na ławie oskarżonych zasiedli: Władysław Nowicki ps. „Stefan” – Inspektor Lubelskiego Inspektoratu „Wolności i Niezawisłości”, Hieronim Dekutowski ps. „Zapora”, dowodzący całym ruchem bandyckim w obwodzie Lublin, Stanisław Łukasik ps. „Ryś” – dowódca bandy, Roman Groński ps. „Żbik” – dowódca specjalnego likwidacyjnego oddziału „Wolności i Niezawisłości”, Edmund Tudruj ps. „Mundek” – dowódca bandy, Jerzy Miatkowski ps. „Zawada” – adiutant „Zapory”, dowódca bandy, Arkadiusz Wasilewski ps. „Biały” i Tadeusz Pelak ps. „Junak” – członek bandy dywersyjnej i pełniący funkcję skrzynki kontaktowej. Wszyscy oni, po wyzwoleniu, wstąpili do „Wolności i Niezawisłości”. Instruktorem i inspiratorem band dywersyjnych „Wolności i Niezawisłości”, w województwie lubelskim, był Nowicki. Na podstawie jego nastawień i pod wojskowym dowództwem Dekutowskiego „Zapory”, któremu podporządkowane były wszystkie bandy, bandyci winowscy, działający w Lubelskim, mordowali ludzi, spalili i złupili dziesiątki gospodarstw wiejskich, zrównali z ziemią całe wsie, które przeciwstawiały się ich bandyckim poczynaniom. I tak, banda, złożona z czterdziestu osób, pod bezpośrednim dowództwem „Zapory”–Dekutowskiego, spaliła i splądrowała wieś Moniaki, torturując jej mieszkańców, za ich demokratyczne przekonania i przynależność do Polskiej Partii Robotniczej. Inna, podległa „Zaporze”, banda wymordowała 21 mieszkańców wsi Puchaczów. Banda Grońskiego „Żbika” wykonała tego samego rodzaju „akcję” na wieś Huta Turobińska. Rejestr ofiar zbrodniczej działalności band „Wolności i Niezawisłości”, na terenie województwa lubelskiego, obejmuje długą listę żołnierzy radzieckich, żołnierzy Wojska Polskiego i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej, ormowców, pepeerowców, pepeesowców, działaczy demokratycznych i spółdzielczych. Rejestr ten notuje też liczne fakty wymordowania całych rodzin, bestialskiego katowania kobiet, starców i dzieci. Banda Romana Grońskiego zamordowała, we wsi Kluczkowice, dziewięciu żołnierzy radzieckich. Banda „Uskoka”, działająca pod dowództwem „Zapory”, zamordowała, 1 maja 1947 roku, siedmiu ormowców. Banda „Jadzinka” dokonała napadu na jednostkę Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego pod Albinem Małym. 16 września, „rycerze” spod znaku „Wolności i Niezawisłości”, pod dowództwem Stanisława Łukasika „Rysia”, zastrzelili pozostawione samo w chałupie 3–letnie dziecko, synka Andrzeja Guminiaka – ormowca. Ta sama banda, w styczniu 1947 roku, poddała chłoście 49–letnią kobietę i 19–letnią dziewczynę, które podejrzewali o sprzyjanie pepeerowcom. Również z rozkazu „Rysia” została nieludzko skatowana, przez bandytów, nauczycielka, Katarzyna Perlowska, za to, że słuchała przez radio rosyjskiej audycji. W innym wypadku bandyci zatłukli kijami 8–letnie dziecko – Eugeniusza Malrosa, i zamordowali jego matkę, którą uważali za osobę dla nich niebezpieczną. Przewód sądowy w całej rozciągłości udowodnił odpowiedzialność Nowickiego, „Zapory” i wszystkich współoskarżonych za zarzucane im przez akt oskarżenia zbrodnie masowych morderstw, gwałtów, rabunków i podpaleń. Oskarżeni przyznali się do zarzucanych im czynów. Sąd skazał wszystkich oskarżonych na karę śmierci.
